Банкаўская картка - гэта плацежны інструмент, з дапамогай якога яе трымальнікі могуць ажыццяўляць безнаяўныя разлікі за тавары і паслугі або атрымліваць наяўныя грашовыя сродкі.
Банкаўская картка з'яўляецца сродкам доступу да грашовых сродкаў на рахунку трымальніка не толькі ў банку, але і па-за ім, а таксама ў пазапрацоўны час банка.
Банкаўская картка - гэта вельмі зручны і досыць бяспечны спосаб распараджэння сваімі грашыма пры ўмове абавязковага захавання правілаў карыстання.
Як атрымаць картку
Перш за ўсё, пры выбары тыпу карткі трэба вызначыцца з яе прызначэннем. Пры выбары банка і тыпу карткі неабходна вывучыць і параўнаць тарыфы банкаў на гэтыя паслугі. У банках пры выдачы картак могуць брацца плацяжы за адкрыццё рахунку, выраб карткі, штомесячнае/гадавое абслугоўванне і іншыя. Пры выдачы зарплатных картак гэтыя выдаткі звычайна нясе прадпрыемства-працадаўца.
Важным фактарам пры выбары банка з'яўляецца магчымасць прадастаўлення дадатковых паслуг, напрыклад, SMS-інфармаванне, інтэрнэт і мабільны банкінг, пераводы з рахунку на рахунак, пагашэнне крэдытаў і аплата паслуг у прыладах самаабслугоўвання і інш.
Для атрымання карткі неабходна звярнуцца ў банк для афармлення адпаведнай дамовы.
Па вобласці ўжывання:
Карткі міжнародных плацежных сістэм — карткі, з дапамогай якіх магчыма правядзенне аперацый у розных краінах свету незалежна ад таго, у якой краіне яны былі выпушчаны.
Карткі ўнутраных плацежных сістэм – карткі, якія выпускаюцца банкамі-ўдзельнікамі такіх сістэм для абарачэння ўнутры адной краіны.
Карткі прыватных плацежных сістэм – карткі, якія выпускаюцца адным банкам для абслугоўвання, як правіла, толькі ва ўласнай сетцы.
У залежнасці ад тыпу рахунку, да якога трымальнік карткі атрымлівае доступ:
Дэбетавая картка – картка, з выкарыстаннем якой аперацыі праводзяцца ў межах астатку грашовых сродкаў на рахунку, а таксама ў межах ліміту авердрафту, калі ён прадугледжаны дагаворам. Гэта найбольш распаўсюджаныя ў Рэспубліцы Беларусь карткі, якія выкарыстоўваюцца банкамі пры зарплатным абслугоўванні прадпрыемстваў.
Крэдытная картка – картка, з выкарыстаннем якой трымальнікам ажыццяўляюцца аперацыі ў межах сумы крэдыту, які прадастаўляецца банкам-эмітэнтам у адпаведнасці з умовамі крэдытнага дагавора.
У залежнасці ад прымяняемых тэхналогій:
Карткі з магнітнай паласой – гэта карткі, на якіх у якасці носьбіта інфармацыі аб трымальніку, нумары самой карткі, тэрміне яе дзеяння і інш. выкарыстоўваецца магнітная паласа. Інфармацыя на картку наносіцца банкам у працэсе персаналізацыі і ў далейшым не змяняецца. Такія карткі ў пункце плацяжу апрацоўваюцца пры дапамозе электронных прылад.
Карткі з чыпам – гэта якія змяшчаюць мікрапрацэсар (мікрасхему) карткі. У памяці мікрасхемы захоўваецца інфармацыя аб стане рахунку, максімальным або мінімальным памеры сумы, якую можна выкарыстоўваць адначасова, аб аперацыях, здзейсненых на працягу дня, і шматлікае іншае. Гэта найболей абароненыя ад падробак карткі. Дзякуючы наяўнасці мікрасхемы, шэраг аперацый могуць быць выкананы без сувязі з банкам у аўтаномным рэжыме. Інфармацыя ў памяці мікрасхемы на картцы можа абнаўляцца падчас правядзенняў аперацый па камандзе банка ў фонавым рэжыме. Адрозніваюць кантактныя і бескантактавыя карткі з мікрапрацэсарам.
Бескантактныя карткі – гэта карткі з магчымасцю радыёчастотнага ўзаемадзеяння блізкага радыусу з тэрміналам. Дадзеная тэхналогія павялічвае бяспеку пры правядзенні аперацый з карткай, паколькі трымальнік карткі захоўвае кантроль над ёй (не перадае яе касіру) пры ўсіх бескантактавых аперацыях. Аперацыя здзяйсняецца пры паднясенні карткі да тэрмінала і пры здзяйсненні дробных пакупак (да вызначанага ліміту) увод PIN або подпіс трымальніка на карт-чэку не абавязковы.
Камбінаваныя карткі – гэта карткі, якія змяшчаюць у сабе некалькі ці ўсе адначасова вышэйпералічаныя носьбіты інфармацыі (магнітная паласа, мікрапрацэсар, бескантактавы модуль).
Віртуальныя карткі - гэта карткі, прызначаныя для плацяжоў у Інтэрнэце. Уяўляюць сабой дадзеныя рэквізітаў карткі, неабходныя для ажыццяўлення аплаты на інтэрнет-сайтах. Віртуальныя карткі, як правіла, выпускаюцца без фізічнага носьбіта, толькі ў электронным выглядзе.
У залежнасці ад уладальніка рахунку і трымальніка:
Асабістыя карткі – карткі, якія выдаюцца фізічным асобам. У дадзеным выпадку ўладальнік рахунку і трымальнік карткі сутнасць адна асоба. Па жаданні ўладальніка рахунку могуць быць выдадзены дадатковыя карткі іншым асобам. Аперацыі з выкарыстаннем такіх картак будуць адлюстроўвацца на адным рахунку, уладальнік якога можа ўстанавіць ліміты сум для кожнай дадатковай карткі.
Карпаратыўныя карткі – карткі, якія выдаюцца юрыдычным асобам. Утрымальнікамі такіх картак з'яўляюцца ўпаўнаважаныя прадстаўнікі дадзенай юрыдычнай асобы. Парадак выкарыстання сродкаў юрыдычнай асобы вызначаецца заканадаўствам.
Памылкі пры выкарыстанні банкаўскай карткі і магчымыя наступствы
|
Памылка
|
Наступствы
|
| Захоўванне PIN разам з карткай | Страта ўсіх сродкаў на рахунку пры страце або крадзяжы карткі і PIN |
| Пры зняцці наяўных грашовых сродкаў у банкамаце грошы і картку забіраюць не адразу ці зусім забываюць іх забраць | Як мінімум: страта выдадзенай сумы і/або карткі, як максімум: страта ўсіх сродкаў на рахунку |
| Несвоечасовае апавяшчэнне банка аб страце карткі | Магчыма страта ўсіх сродкаў на рахунку |
| Перадача карткі трэцім асобам | Магчыма страта ўсіх сродкаў на рахунку |
| Невыкананне тэхнічных правілаў захоўвання карткі (тэмпературныя, магнітныя, механічныя ўздзеянні) | Немагчымасць здзяйснення аперацыі з выкарыстаннем карткі, неабходнасць яе замены, страта часу і сродкаў на перавыпуск карткі |
| Подпіс плацежных дакументаў без праверкі сумы або пры адсутнасці такой | Неадпаведнасць спісанай з рахунку сумы суме аперацыі, пры гэтым вельмі складана апратэставаць аперацыю, карт-чэк якой Вамі быў падпісаны. |
| Страта PIN | Адмова ў правядзенні аперацыі, страта часу і сродкаў на перавыпуск карткі |
| Выдаванне PIN | Калі ашуканец даведаецца PIN да Вашай карткі, то гэта прывядзе да крадзяжу карткі і страты ўсіх сродкаў на рахунку. |
| Памылкі ў наборы PIN | Выемка карткі банкаматам або яе блакіроўка, як следства, страта часу і сродкаў на вяртанне або разблакоўку карткі |
| Выдаванне рэквізітаў, асабістых уліковых дадзеных, sms-кодаў | Калі ашуканец даведаецца рэквізіты Вашай карткі, уліковых дадзеных і кодаў, то гэта прывядзе да страты сродкаў з рахунку |
| Незахаванне плацежных дакументаў | Цяжкасці пры аналізе марнаванняў, ускладненне дазволу спрэчных сітуацый |
| Нерэгулярная праверка штомесячных выпісак аб руху сродкаў па рахунку | Немагчымасць апратэставання спрэчных аперацый з-за заканчэння тэрміну іскавай даўнасці |
| Адсутнасць подпісу на адпаведнай палосцы на картцы | Адмова ў правядзенні аперацыі, калі патрабуецца подпіс трымальніка на карт-чэку |
| Устаўляюць картку не тым бокам ці не ў тую адтуліну банкамата. | Немагчымасць правядзення аперацыі |
| Спроба зняць грошы "да нуля", не ўлічваючы камісію банка або наміналы банкнот | Адмова ў правядзенні аперацыі |
Што рабіць пры страце плацежнай карткі або разгалашэнні яе рэквізітаў
У выпадку страты карткі або разгалашэнні яе рэквізітаў неабходна тэрмінова заблакаваць картку. Блакаванне карткі можна ажыццявіць па сродкам ДБО, SMS-банкінгу або звярнуўшыся ў кругласутачную сэрвісную службу свайго банка (+375 17 299 25 26 для картак кліентаў ААТ «Банкаўскі працэсінгавы цэнтр»).